Categorie: Blogberichten

Geplaatst op

De bewarskoalle by de brêge

Foar in doarpskrante bin ik frege om stikjes oer de skiednis fan it doarp te skriuwen. Dy stikjes ferskine ek hjirre as blog.

By de brêge stie oant yn de jierren sechstich in gebou wêr’t yn 1947 de bewarskoalle útein set is. It gebou wie oarspronklik in herberch mei as namme  “het wapen van Henaarderadeel”. Stille tsjûge dêrfan is de stien mei wapen dy’t ynmitsele sit yn de ringmuorre by It Bynt. Ein 1800 hat de diakony fan de Herfoarme tsjerke it gebou oernommen en kaam der in naaiskoalle yn. 

Doe’t der yn 1946 plak foar in op te rjochtsjen bewarskoalle socht waard, foel it each op it gebou by de brêge. Ek waard der in liedster socht. Dat waard yn jannewaris 1947 Dukke Bruinsma fan Easterein. Helpster waard al gau Anneke Wijbenga.

It wie in drok besocht skoaltsje. Yn 1949 sieten der rom 60 beukers op de skoalle. De beukers fan alle ferskate oertsjûgings sieten byinoar op deselde skoalle. Yn it bestjoer sieten doe Sipke Boonstra, Cees Van Wieren en De Roos.
Begjin maart 1951 waard de bewarskoalle as skoalgebou ôfkard. En wer twa wike letter moast de skoalle sels efkes ticht omdat der sân gefallen fan readfonk yn it doarp wienen. Benammen ûnder jonge bern tige besmetlik. En as dat noch net genôch wie, waarden de meubeloanfragen ek noch ôfwiisd.
Mar Wommelsers litte harren net kenne en dus besletten de ferskate timmerbedriuwen yn it doarp om sels de meubels foar de bewarskoalle te meitsjen.

It diakonijgebou sjoen fanút de buorren en fanôf de Hottingawei

Alles kearde ta it goede. Yn 1953 waard begûn mei in nij te bouwen moderne beukerskoalle. En al yn novimber fan dat jier waard “Blier Bigjin” iepene oan de nije buert fan doe, de dr. Sipcke Stapertstrjitte. De liedsters wienen doe Wieke Dijkstra en Trijntje Kooistra.

De âlde bewarskoalle hat noch oant yn de jierren sechstich tsjinst dien as diakonijgebou, wêr’t de Herfoarme tsjerke sneinskoalle hie, de jongerein de jeugdklups en de froulju harren frouljusferiening. Ek de CVO-skoalle hat it wol brûkt foar byienkomsten. Yn 1968 is it ôfbrutsen.

De alderearste beukers fan de earste beukerskoalle yn 1947

Het is leuk wanneer je dit deelt op social media.
Geplaatst op

Een bijzondere putdeksel

Vanochtend kreeg ik een bericht van  iemand die in zijn achtertuin een merkwaardige ontdekking had gedaan.  Een ontdekking die ik vast en zeker interessant zou vinden.  Misschien dat ik wel  tijd had om even te komen kijken. Uiteraard! Want dit soort uitnodigingen wekken de nieuwsgierigheid. Ik was benieuwd!

Het huis was gauw gevonden. “Rin mar efterom hear”, zei de vrouw des huizes. Zo gezegd, zo gedaan.
En in de achtertuin trof ik de bewoner samen met zijn broer aan. Twee mannen van rond de zeventig jaar oud, gebogen over een gat in de tuin. En mijn blik viel meteen op de interessante ontdekking.

In het gat lag de helft van een oude grafsteen. De andere helft lag ernaast. De bewoner vertelde mij over deze bijzondere vondst in de tuin.
Hij woonde al sinds 1986 in deze woning, waar vroeger een keuterboer had gewoond. En al die tijd hadden de bewoners zich verwonderd over het gras wat op de plek van het pas gemaakte gat altijd donkerder van kleur was dan in de rest van de tuin.
Samen met zijn broer werd besloten om op onderzoek uit te gaan en op die plek eens te gaan graven. Al gauw stuitten ze op een stenen onderlaag. Bij het uitgraven bleek het om een grafsteen in twee gedeeltes te gaan. De grafsteen werd schoongemaakt en bestudeerd. De tekst op de steen uit 1909 was nog goed te lezen.
Maar waarom lag die steen daar? De beide broers legden de zware grafsteen aan de kant en zagen tot hun ontdekking een wel, die waarschijnlijk vroeger dienst had gedaan als waterput. De grafsteen was er als putdeksel opgelegd.  Een bijzondere ontdekking, die ik uiteraard niet had willen missen.

De ene helft van de grafsteen hebben de broers weer op zijn plek teruggelegd en de tuin weer keurig netjes dichtgemaakt. De andere helft blijft nog even bewaard in de schuur.
Want ja, mocht en er zich nog nazaten melden van de mensen die op de grafsteen staan vermeld, dan mogen ze de grafsteen op komen halen. “Maar”, zei de bewoner, “dan moeten ze er wel een mooie putdeksel voor in de plaats neerleggen”.

Toch bijzonder om zoiets in je achtertuin te vinden.  En na mijn bezoek aan deze bijzondere vondst, ben ik op onderzoek uitgegaan naar de herkomst van de grafsteen.
De tekst op de steen luidt als volgt:
“Rustplaats van
Jacob Gerbens Veldhuis
geboren te
Den 19 januari 1835
overleden te Wommels
29 mei 1909
echtgenoot van
Geiske Gabes Wijnia”

Jacob Gerbens Veldhuis was veehouder in Wommels. Hij werd op 19 januari 1835 in Arum geboren als zoon van Gerben Jans Veldhuis en Wijbrig Jacobs Rusticus. Jacob overleed op 29 mei 1909 in Wommels.
Op 8 mei 1862 huwde Jacob Veldhuis met Geiske Gabes Wijnia, een dochter van de “greidboer” Gabe Foekes Wijnia en Anke Gerlofs Tuinstra. Geiske werd in Wommels geboren op 13 oktober 1840. Ze overleed daar ook, op 1 februari 1923.
Jacob en Geiske Veldhuis kregen drie kinderen. Twee jongetjes en een meisje.

Wat nu de reden is geweest dat juist deze grafsteen in de tuin van de betreffende woning is beland?
Jacob en Geiske Veldhuis – Wijnia kregen geen kleinkinderen. Hun beide jongetjes stierven op jonge leeftijd en het huwelijk van de dochter bleef kinderloos. Misschien dat het graf was geruimd en de voormalige bewoner tijdens een zoektocht naar een geschikte putdeksel op deze  steen stuitte op het kerkhof vlakbij zijn woning? Het blijft gissen.

Een knecht van de familie Veldhuis – Wijnia was een (oud)oom van de voorgaande bewoners. Maar of dat de connectie met de steen verklaart?

Hoe het ook mag zijn. Het vinden van een grafsteen in je achtertuin is geen alledaags gegeven.

  • De bovenste helft van de grafsteen.
  • De onderste helft van de grafsteen.
Het is leuk wanneer je dit deelt op social media.
Geplaatst op

Fries gedicht over verlies van een dierbare

Het volgende Friestalige gedicht werd op It âlders erf gemaakt. Het gaat over het verlies van een dierbare.


It blêd dat dwarrelt lâns myn rút
Is in boadskip út’e himel
De earste reindrip op myn lea
Is in teken fan dyn bestean
Mar de flinter as snie sa wyt
Is dyn glimk de takomst yn.



Het is leuk wanneer je dit deelt op social media.
Geplaatst op

Friese emigranten

In de zomer van 2020 is het 20 jaar geleden dat de grote Friezen-reünie plaatsvond tijdens Simmer2000. De eigenaar van It Alders Erf is een facebookgroep begonnen over en voor de Friese emigranten. Het is jammer dat contacten tussen Friezen om utens die door Simmer 2000 werden gelegd, weer verwaterden. Mede daarom is de speciale Facebookgroep over emigranten opgericht. In het Friesch Dagblad van 11 augustus 2020 verscheen er een speciaal artikel over. En ook in het programma “Sneon yn Fryslân”, van Omrop Fryslân op zaterdag 11 juli 2020, werd er aandacht aan besteed.

Dit is de link naar het artikel in het Friesch Dagblad.

Dit is de link naar de programma’s van Sneon yn Fryslân.

Emigranten in Canada Simmer2000
Friese emigranten in Canada met reiswieg

Het is leuk wanneer je dit deelt op social media.
Geplaatst op

Online legpuzzels

Om in deze tijd waarin het Corona-virus ons leven beheerst, het thuisblijven wat te verzachten plaatst It Alders Erf regelmatig legpuzzels online. De legpuzzels zijn gemaakt van afbeeldingen van Friese dorpen en steden in de jaren zestig.
In de derde editie van Groot Sneek wordt er ook aandacht aan besteed.

De legpuzzels staan op de site van Jigshaw.
Klik op een afbeelding om de puzzels te maken.

Maak hier alvast de onderstaande puzzel. Sleep de puzzelstukjes naar de juiste plek.

Het is leuk wanneer je dit deelt op social media.
Geplaatst op

Gedicht

Het onderstaande Friestalige kindergedicht is op It Alders Erf gemaakt. Evenals de bijbehorende illustratie.


Jarich de slak

Jarich slak dy woe graach swimme,
Gûng dêrom nei Warkum ta
Soe syn earste dûk dêr nimme,
Mar moast wol in swimbroek ha.

Foar Jarich wie dat gjin beswier.
Hy wist wol oan ien te kommen
Liende doe fan Jeltsje mier.
In pearsenien mei giele blommen.

Mar doe’t er by it swimbad wie
En dêr it broekje passe,
Siet er mei de hannen yn’t hier
En mealde it him troch de plasse.

Jarich seach, dit koe sa net,
It broekje wie te lyts.
Hy is doe wer nei hûs ta set
En sit tenei mar op’e fyts.

Fan swimmen hat er goed syn nocht,
Dat hiesto al fernommen.
Hy fljocht mei tweintich troch de bocht
En efterop dêr wappert no in flagge,

Pears, mei giele…….. blommen!

Kindergedicht, bernegedicht, bernepoëzij
Het is leuk wanneer je dit deelt op social media.
Geplaatst op

Plaatsvervangende schaamte, kent u die uitdrukking?

Soms zijn er van die momenten dat je het schaamrood op je wangen voelt gloeien doordat er zich iets voordoet waar jij je, zonder dat je er mee te maken hebt, voor schaamt. Zoals die voor jou totaal onbekende persoon bij een televisiequiz die een antwoord geeft dat jou onder de tafel doet kruipen. Of die mijnheer naast jou in de wachtkamer die reageert op elke reactie van de baliemedewerkster en er voor zorgt dat jij wel even van de aardbodem wil verdwijnen.

Afgelopen week overkwam het mij in de trein in het midden van het land. De treincoupé was op dat moment zo leeg dat elke treinreiziger een bank voor zich alleen kon permitteren.  Heerlijk om  je gedachtenloos in de trein te settelen en te genieten van het besneeuwde Nederlandse landschap.
Maar blijkbaar denkt niet iedereen er zo over. 

Er stapte na mij namelijk een vrouw de trein binnen, die niet voor een bank voor zichzelf koos. Nee, zij wilde graag zitten naast iemand anders, die daarvoor wel even zijn tas van de bank diende te halen. Toen mevrouw goed en wel genesteld haar plekje op de bank had gevonden, begon ze contact te zoeken met de persoon naast haar. Ze vuurde een heel scala aan vragen op hem af. 

Eerst reageerde de meneer bijna niet. Enkel uit goed fatsoen gaf hij af en toe een kort antwoord. Maar mevrouw bleef maar doorvragen en vertellen, op zoek naar een aanknopingspunt voor een gesprek. Of misschien een roep om aandacht…..  En de hele wagon kon meegenieten omdat de volumeknop van haar eigen stem defect was. 
En dus weet ik en de andere medepassagiers met mij, precies hoe oud mevrouw is, waar ze woont, werkt en naartoe ging. Ja, je privacy komt niet enkel door internet op straat te liggen…..

Mevrouw was opgegroeid in Friesland, maar nu al jaren in een andere provincie woonachtig. En hoera! Daar had ze een aanknopingspunt te pakken! Meneer had tot voor een aantal jaren terug ook altijd in Friesland gewoond. Nou zeg, wat een toeval! Het heeft vast zo moeten zijn! Mevrouw gaat in een trein in het midden van het land naast een willekeurige meneer zitten en dan blijken ze samen ook nog “Friezen om utens” te zijn! Oh, onvolprezen blijdschap!
Meneer was enkel het verstaan van de Friese taal machtig. Het praten waagde hij zich liever niet aan. Mevrouw was in haar nopjes. Kon ze toch nog Fries praten! En dus kregen de medepassagiers in de trein die middag allemaal een stoomcursus Fries.

Gelukkig staat er op iemands gezicht niet geschreven waar hij vandaan komt, want dan was ik in het bagagerek gesprongen.

Over plaatsvervangende schaamte gesproken……

En trouwens, ik heb nog nooit zoveel oordopjes massaal uit jassen en tassen zien komen.

illustratie over schaamtegevoel
Het is leuk wanneer je dit deelt op social media.
Geplaatst op

Twitter en het familiekiekje

Bij het scrollen op twitter bleef mijn oog hangen bij een oude foto. Op de foto staat een moeder die achter haar kinderwagen aan de wandel is, samen met haar kinderen. Een prachtig tijdsbeeld, al was het alleen al om de afgebeelde kinderwagen.
Volgens de tweeter zou de foto gemaakt zijn in 1932 in Sneek, de woonplaats van de op de foto afgebeelde personen. Leuk als bij zo’n oude foto het jaartal, de plaats van opname en de afgebeelde personen bekend zijn. Een goed idee om de gegevens die over de foto bekend zijn erbij te noteren. Dat voorkomt veel onnodig speurwerk voor het nageslacht.

Ondertussen scroll ik weer verder door de twitter berichten. Maar de foto blijft in mijn gedachten ronddwarrelen. Iets in mij zegt dat de tekst die onder de foto is getypt niet helemaal correct is.
Hmmm… toch maar weer eens terug naar de foto.

Onder de foto staat dat die in Sneek is gemaakt. Niet dat ik alle straten en steegjes in Sneek op mijn duimpje ken, maar deze foto doet mij toch meer denken aan een dorp dan aan een stad. En dat hek en die heg op de achtergrond?
En ineens weet ik het! Deze foto is niet gemaakt in Sneek, maar in IJsbrechtum!

Gelijk maar even een tweet sturen als reactie op de foto. Dat ik het een prachtige foto vind, maar dat hij gemaakt is in IJsbrechtum. Per ommegaande komt er een aardige reactie terug. De eigenaar van de foto weet dat de personen op de foto onderweg waren naar een evenement en vraag zich af of er in IJsbrechtum destijds ook een jaarmarkt was.

Er worden in IJsbrechtum vanouds al jaarlijks terugkerende festiviteiten gehouden.  De foto zal vast en zeker gemaakt zijn tijdens een dorpsfeest.
Samen met de eigenaar constateer ik dat de foto dan gemaakt zal zijn in juni of september. Maar na een kleine zoektocht blijkt dat er in de beginjaren vijftig feesten door de “vereniging van volksvermaken” werden georganiseerd aan het eind van de maand juli. En na nog even doorzoeken kom ik de exacte datum tegen van de “volksfeesten”, zoals dat toen zo mooi werd genoemd, in het jaar 1932! Het jaar waarin de foto n.b. is gemaakt . Hoe leuk is dat?

Naast de namen van de afgebeelde personen die bij de eigenaar van de foto bekend zijn, kon er nu aan een kiekje van 85 jaar oud een exacte datum en plaats worden toegevoegd. Hoe compleet wil je het hebben?

Een foto die gewoon voor de leuk werd getwitterd, omdat het beppe haar geboortedag was en waarvan je gisteren nog niet wist dat die op 3 augustus 1932 op de Epemawei in IJsbrechtum was gemaakt.

Cold case opgelost!

Het is leuk wanneer je dit deelt op social media.
Geplaatst op

Kwast

Kwast

Bij de bovenstaande titel zie ik sommigen van jullie al denken. Die gaat ons zeker iets vertellen over zijn nooit ontdekte schilderstalent. Nee, hoor. En evenmin over een raar iemand, een rare kwast.
De r zit in de maand. En de verkoudheidsvirusjes liggen weer op de loer. Dat doet mij denken aan die oude baas van 98 die mij vertelde over kwast. Voor het gemak noem ik hem maar even Sietse.
Als kind woonde Sietse op een boerderij ver buiten het dorp. En elke dag liep hij vanaf de boerderij naar school. Een uur heen en een uur terug. Om tussen de middag thuis een boterham te eten zat er dan ook niet in. Overblijfouders hadden ze toen nog niet en van het continurooster had ook nog niemand gehoord. Dus zat er niets anders op dan om twaalf uur in het klaslokaal je boterham op te eten of bij iemand in het dorp. En dat laatste was bij Sietse ook het geval. Hij kon elke dag aanschuiven bij zijn oma die midden in het dorp woonde. Sietse kon het goed vinden met zijn oma. Ook ‘s middags na schooltijd, voordat de wandeltocht naar huis begon, ging Sietse altijd nog even naar oma toe. Oma had dan van die overheerlijke kwast dat op de vensterbank in de zon al op Sietse stond te wachten.
Kwast is een warme citroenlimonade dat vanouds als middeltje bij verkoudheid en kleine griepjes wordt gebruikt. Gekookt water, aangemengd met citroensap en suiker blijkt een verzachtend drankje voor de keel te zijn. En Sietse was er dol op, de warme citroenlimonade van oma. Want limonade werd alleen gedronken bij speciale gelegenheden. Maar hij kreeg het elke dag!
Kun je begrijpen dat Sietse bijna nooit verkouden was en dat elke dag een feestdag was! Want zeg nou zelf, op visite bij je oma, dat hoort toch ook een feest te zijn?
De herinnering aan kwast, bezorgt de 98-jarige Sietse een twinkeling in zijn ogen. En nog altijd vindt hij het lekker, al voegt hij er tegenwoordig wel een beetje rum aan toe.

Mocht je zelf ook aan de kwast willen. Uit nieuwsgierigheid of ter verzachting van je keel, dan volgt hier het recept:
Pers een citroen uit en giet het sap in een glas dat je verder vult met kokendheet water. Eventueel meng je het drankje met een beetje suiker of een paar eetlepels honing. Drink het zo warm mogelijk op.
Koud opdrinken kan natuurlijk ook. Gebruik het dan als zomerse verfrissing.

Gezondheid!

Het is leuk wanneer je dit deelt op social media.
error: Content is protected !!